سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

هادی شفیعی/ همه جای طبیعت ایران زیباست و این زیبایی تنها مختص شمال کشور نیست بلکه به هر جایی از ایران پهناور که بنگرید زیبایی و شگفتی های خاص خود را دارد. طبیعت زیبای کشورایران با هیچ قلمی یارای توصیف نیست. چشم اندازها و مناظر طبیعی کشورمان به قدری پرجلوه و با شکوه هستند که در نگاه اول چشم و دل هر رهگذری را می ربایند.
... در مسیر جاده شهداد به نهبندان منطقه ای وجود دارد که نامش « ده سیف» است جایی که نبکاها با قامتی افراشته به شوره زارهای اطراف کویر لوت با ناز و کرشمه فخر می فروشند.
جنگل‌های «نبکا» یا «گلدان‌های بیابانی » پدیده ای حاصل از تعامل فرسایش باد و پوشش گیاهی است، جایی که گیاه در مسیر حمل و ترانزیت فرسایش باد مانع ایجاد می کند و باعث می شود که در پای گیاه ماسه ها تجمع کنند و به مرور زمان تلی از ماسه با تاجی از پوشش گیاهی ایجاد شود. این پدیده را نبگا یا گلدان های بیابانی می گویند.

... آری زیبایی های کویر لوت و شگفتی های آن تمامی ندارد. به اطراف که می نگری درختان و درختچه‌های گز در گلدان‌های بیابانی لوت حسابی خودنمایی می کنند.  نبکاها  زندگی خود را در گرمترین نقطه زمین یعنی شهداد انتخاب کرده اند و گاهی قامت خود را  به بیش از  ۱۰ متر افراشته کرده اند. در حالی که ارتفاع بلندترین نبکاهای صحراهای آفریقا به زحمت به سه متر هم نمی‌رسد.
. در کویرلوت درختان گز مهمان ناخوانده  نبکاها هستند و زمین ها پوشیده از ماسه.  نبکاها عموماً در سطح همواری می‌رویند که میزان ماسه آن متوسط و سطح آب زیرزمینی آن بالا و یا رطوبت کافی برای رشد گیاه در آن فراهم باشد.
درهیچ جای دنیا نمی‌توان چنین ارتفاعی از نبکاها را دید و این هم از شگفتی‌های کویر لوت است. 
شهداد کلکسیونی از اشکال مختلف خشک است و مرتفع ترین نبکا با 12 متر ارتفاع در کریم آباد شهداد خودنمایی می کند که در دنیا بی نظیر است.

نبکاها در تثبیت شن‌های روان و جلوگیری از پیشروی آن‌ها و نیز در جذب گردشگر و اقتصاد نقش مهمی دارند و به همین جهت حفظ و نگه‌داری از آن‌ها، وظیفه‌ همه‌ ماست.
باد، اصلی ترین عامل ایجاد نبکاهاست که خاک و رسوبات را برداشت کرده و به پای گزها می ریزد و تشکیل نبکا می دهد.
تا پیش از بیماری کرونا گردشگران زیادی از داخل و خارج از کشور به این منطقه می آمدند تا اشکال مختلف زمین را در فاصله بسیار کمی در قالب نبکا و کلوت در داخل کویر لوت شاهد باشند.
بر اساس شنیده ها متاسفانه در سال‌های اخیر، نبکاها کم مورد بی مهری قرار نگرفته اند! و طی این سال ها  دستبرهای زیادی به درختان گز زده شده است. افراد محلی و برخی سودجویان  به علت این که خاک نبکاها بسیار حاصل‌خیز است؛ اقدام به برداشت آن می‌کنند که این مسئله باعث تخریب نبکاها و از بین رفتن پوشش گیاهی شده و اگر جلوی آن‌ها گرفته نشود این تله های گیاهی که سدی مستحکم در برابر شن های روان هستند به سمت شهر حرکت می کنند و نفس  شهداد و روستاهای آن را به شماره می اندازند.

مزرع سبز فلک دیدم و داس مه نو     یادم از کشته خویش آمد و هنگام درو
حقیقت این است همانقدر که جنگل ها، دریاها و علفزارها زیبا هستند، کویر نیز جذابیت های منحصر به خود را دارد و این مناطق به ظاهر بی روح تأثیرعظیمی بر مشاهدات و تفکرات آدمی داشته اند.
دنیایی که ما درجستجویش بودیم، بسان ستاره ای تنها، بی حرکت و رها از هرگونه مسایل گذرا فراسوی مرگ و زندگی قرار دارد. برای کسانی که با کویر بیگانه اند مفهومی جز بیم و هراس ندارد و در قلب کسی که با زیبایی ها و هراسهایش آشنا شدند شوقی غیرقابل تسکین برای بازگشت دوباره جا داده است. 
و به قول دکتر آلفونس گابریل اتریشی، کویر و بیابان کسی را که یکبار افسونش شده باشد رها نمی کند.